Oplichters en oplichtingen

Iedereen op reis heeft er wel eens mee te maken gehad: oplichters en scams. Vooral in sommige landen moet je goed oppassen. Op onze reis, maar ook daarvoor, hebben we er ook wel eens last van. Maar het valt me op dat als we samen zijn het veel minder is dan dat we alleen over straat lopen. Misschien helpt dat?

Je wordt wel een beetje bang gemaakt

Voordat we vertrokken (september 2016) keken we veel naar het programma Oplichters in het buitenland, met Kees van der Speck. Als we hem  moeten geloven is het nergens veilig, moet je een grote, brandveilige kluis in je broekzak hebben, constant om je heen kijken en zeker niet met vreemden praten.

Hoe verder het seizoen van deze serie kwam, hoe meer ik me er aan begon te ergeren. Hij zoekt het heel erg op, maar nog altijd wordt je een beetje bang. Van vechtpartijen met kroegbazen die je 200% meer laten betalen, tot z.g.n. loverboys die een vrouwelijke toerist alles laten betalen, waarbij de makers van het programma een dame letterlijk aanboden aan deze mensen. Ook lees je een hoop op internet en social media. “Ga niet hierheen! Hier belazeren ze de boel” of “Ik deed niets en nu willen ze geld van me!” of “het zijn allemaal oplichters”. Dan kun je beter thuis blijven.

Is het echt zo erg? Moeten we ons dan helemaal afzonderen? Moeten we iedereen negeren en nooit taxi’s nemen?

8 maanden later

We zijn nu inmiddels 8 maanden verder en we hebben nauwelijks last gehad van oplichters. Natuurlijk hebben we ineens heel veel vrienden in landen die we bezoeken (“Hello, my friend! Special price for you! Come see!”) en proberen taxichauffeurs zoveel mogelijk te verdienen. Maar veel verder dan dat gaat het niet. Wel merken we dat het soms ietsjes duurder is dan vooraf is afgesproken. We hebben samen afgesproken dat als het minder is dan € 2, we er niet moeilijk over gaan doen; soms verdienen de goede mensen ook veel te weinig. Het is een afweging.

Een van de meest bijzondere ervaringen die we tot nu toe hebben gehad vond plaats in Shanghai. ’s Avonds gingen we richting de Bund om te genieten van alle lichtjes en foto’s te maken. Het was er superdruk en dus liepen we hutje mutje die kant op. Bij de Bund zelf spreidde iedereen zich gelukkig uit en konden we rustig rondlopen en foto’s maken. Normaal raak ik Rieneke niet snel uit het oog en blijf ik in de buurt, maar Shanghai is redelijk veilig en dus laat ik haar spelen met haar camera. Ik loop nog geen 5 meter bij haar vandaan of er komt een man naar me toe.

“You looking for women?” vraagt hij.

Ik kijk hem verbaast aan, want mijn trouwring is toch echt duidelijk te zien voor hem. Ik bedank en voordat hij weer wat kan zeggen loop ik door. Ik zag hem al een paar keer voorbij lopen toen ik nog bij Rieneke stond, maar zodra ik weg liep greep hij zijn “kans”.

Niet alles is wat het lijkt

Maar je kan er ook finaal naast zitten. In Saigon bijvoorbeeld stonden we te wachten voor een stoplicht. Er komt een man naast mij staan en hij vraagt wat wij van het verkeer vinden. Direct op onze hoede! Wat wil die man? Waarom heeft hij een fietshelm op terwijl het 30 graden plus is? Ik antwoord gewoon, maar blijf alert. Hij steekt met ons de straat over en hij praat nog even over hoe mooi Vietnam kan zijn. Aan de overkant wenst hij ons een goede reis verder en veel plezier in Vietnam. Hij zwaait en loopt naar zijn vrouw die aan de overkant met twee fietsen staat te wachten (..).

Klassiek gevalletje

We hebben via internet en tv een hoop standaard teksten geleerd die oplichters gebruiken. De eerste keer dat dit hier tegenaan liepen was in Sri Lanka, in Galle om precies te zijn. Na een busrit van 5 uur was onze eerste indruk van Galle niet heel positief. Heel druk, totaal geen charme. En dus gaan we ergens eten en op zoek naar een nieuwe verblijfplaats. Al snel komen we tot een vervelende conclusie, we hebben niet genoeg geld bij ons. Geen reden voor paniek. Met mijn lange benen ben ik zo bij het treinstation waar een ATM staat. Ik sta buiten het hokje van de ATM te wachten tot ik aan de beurt ben. In mijn ooghoeken zie ik een man voorbij lopen, hij kijkt naar mij en draait zich om en loopt terug terwijl hij een kaartje pakt (geen pinpas trouwens). Hij komt praktisch naast me staan.

“Hello! Where’re you from?” vraagt hij.

“Netherlands,” antwoord ik terwijl ik iets meer op mijn hoede ben.

“How long do you stay here?”

Door die zin beginnen de alarmbellen te rinkelen. Klassiek begin. Als een toerist kort verblijft hebben ze minder kans dat men achter de oplichter aankomt.

“Just arrive. Stay here for three weeks,”  lieg ik met mijn beste pokerface.

Het lijkt of het mij gelooft.

“Ow, okay…. Have fun,” zegt hij teleurgesteld terwijl hij zijn nep kaartje weg stopt en weg loopt.

Helaas ging het niet altijd zo

Tot nu toe hebben we in de 8 maanden dat we op reis zijn dus weinig problemen met oplichters gehad. hoe anders was het tijdens een vakantie van twee weken in Marokko. Daar zijn we er met open ogen ingelopen.

De meeste oplichters en scams vind je in het tourist-infested Marrakesh. Het is een mooie stad, maar heel erg toeristisch! Zelfs tijdens een wandeling door de stad ben je niet veilig. Wij liepen rond het paleis, op weg naar de Joodse wijk. Ineens kwam er een jongen op ons afgelopen. Hij vertelde dat hij pauze had en in de tuin van het paleis werkte.  Hij wilde graag gebruik maken van zijn tijd om ons naar de wijk brengen. Hij wilde later ook gids worden. Een beetje argwanend volgenden we hem. De lezers die een beetje tv kijken zien misschien al aankomen wat er vervolgens gebeurde.

We werden door tal van kleine straatjes geleid en we stopten voor een winkeltje. We werden naar binnen gebracht en kregen een kopje thee aangeboden. Ons nee werd genegeerd en de parfum, zeep en thee werden voor ons neergezet. We mochten niet weg voordat we iets gekocht hadden. Gelukkig hadden we niet zo heel veel geld bij ons en dus kwamen we er nog redelijk goed van af. Toen we buiten stonden was er natuurlijk niemand die ons verder hielp de goeie kant op. Vind dan maar eens je weg terug. Gelukkig herkende ik dingen die we waren gepasseerd op weg naar de winkel en al gauw stonden we op het El Fna plein, het hart van Marrakech. De Joodse wijk kon ons verder gestolen worden

Helaas zijn er veel oplichters die zo te werk gaan. Ga daarom nooit zomaar met iemand mee. Later leerden we dat de gidsen in Marokko vaak een officiële borstplaat dragen, waar je ze aan kunt herkennen.

Verhalen onderweg…

We hebben een hoop verhalen van anderen gehoord. Zo was er Andy uit Amerika. Hem kwamen we tegen in Beijing. Leuke, spontane jongen. Hij vertelde dat hij onderweg was naar de Verboden Stad. Hij stond op een afstandje te kijken en twee Chinese dames kwamen naar hem toe. Ze wilden graag Engels leren, kon hij hen daarbij helpen? Dat wilde hij wel en liep met ze mee. Hij vertelde dat ze met z’n drieën door allerlei steegjes liepen (klinkt bekend?). Hij voelde zich niet op zijn gemak. Uiteindelijk kwamen ze aan bij een klein, verlaten café. De dames zeiden wat tegen de man achter de bar. Hij vertrouwde het helemaal niet meer en ging er vandoor.

Hij heeft een wel bekende truc van oplichters weten de vermijden. De kans was heel groot dat ze met z’n drieën gingen zitten en dat hij alles mocht gaan betalen. Natuurlijk niet met de prijs die op de kaart zou staan, maar 200 tot 300% zoveel. Helaas komt dit wel heel erg veel voor.

… en online

Niet zo zeer onderweg, maar op Facebook. Een meisje plaatste een berichtje omdat ze zich had opgesloten in haar hotelkamer. Buiten stond een man die haar eerder had aangeboden om haar hand te lezen (een waarzegger dus). Op de een of andere manier ging ze hier in mee, maar ze geloofde er niets van en wilde weg. Maar ze moest natuurlijk wel betalen. Ze loog tegen de man dat het geld in haar hotelkamer lag. En toen zat ze daar… Dom of pech? Als je een dienst van iemand afneemt, dan moet je altijd betalen, toch? Misschien was het beter geweest om door te lopen en niet in te gaan op het aanbod van de waarzegger. Natuurlijk zijn veel waarzeggers oplichters, maar dit was een beetje dom. (Als het meisje in kwestie dit toevallig leest, wil je ons laten weten hoe het is afgelopen?)

Tips & tricks

Wat kun je er nou eigenlijk tegen doen? Niet veel, want als ze je zien als slachtoffer komen ze altijd wel naar je toe. Maar hier een paar tips die je wellicht kunnen helpen tegen oplichters.

Ga nooit zomaar met vreemden mee. Beetje voor de hand liggend. Maar soms hebben ze goede praatjes en zijn ze geloofwaardig. Iemand wil je altijd wel ergens heen brengen. Doe het gewoon niet en ga voor een Taxi, Uber of Grab.

Geldbuidel. Veel mensen zweren er bij, ik verafschuw het, want het zit echt niet lekker. Het idee erachter is natuurlijk dat niemand ziet dat je geld bij je hebt. Maar vaak zien we mensen staan rotzooien met hun pinpas die er in zit, waardoor toch zichtbaar is waar het geld zit.
Doe het anders: Doe je pinpas gewoon in je portemonnee (blokkeren is zo gebeurd, mocht het echt nodig zijn), doe weinig geld erbij ( wat je niet hebt kun je niet uitgeven) en doe de rest in een geldbuidel. Mocht je er geld uit nodig hebben, ga dan naar de wc. Maar laat je buidel nooit zien.

Afdingen. Iets wat je altijd kunt proberen en kunt leren als ze veel te veel vragen. In Marokko wilden we met een paard en wagen. De man vroeg 300 Dirham. Vonden we te veel en ineens kon het, zonder blikken of blozen, voor 150. Ze moeten er altijd aan verdienen, dus je leert al dat 300 Dirham veel te veel is.

Taxi’s. Hier komen toch wel de meeste oplichters in voor. Ik was er erg huiverig voor om een taxi te nemen, maar als je weet waar je op moet letten valt het gelukkig wel mee. Ten eerste de meter. Zeg als je instapt altijd dat de meter aan moet. Weigeren ze dat, stap dan gewoon uit. Ook als je al rijdt zorg er dan voor dat je er uit komt en betaal niks. In sommige landen/streken rijden ze niet met meters. Lees je goed in en zorg dat je een beetje een idee hebt hoe duur het kan worden. Als een chauffeur er dan iets boven zit (minder dan € 2) accepteer dat en ga er geen probleem van maken. Die mensen verdienen flink minder dan dat jij dat doet. Is het erg veel, lach dan, bedank en loop naar de volgende taxi.

Waar je bij taxi’s ook op moet letten, zo hebben wij in Marokko geleerd, is dat je moet kijken of er twee mensen in de taxi zitten. Een bestuurder die rijdt en een passagier. Als de taxi je toch mee wil nemen is de kans groot dat er twee dingen zullen gebeuren: Ten eerste zal je voor jezelf moeten betalen en voor de vreemde passagier. Ten tweede zal de passagier gaan bellen. Als je dan aankomt op bestemming is er ineens een goedwillende persoon die “toevallig” voorbij loopt en je graag wil helpen met je spullen. Eenmaal bij je hotel, of wat dan ook, betaal je de hoofdprijs.

Wat je ook het beste kunt ontwijken zijn de schreeuwende chauffeurs bij bijvoorbeeld vliegvelden. Vaak staan er taxi’s voor de deur van de arrival hall, maar de schreeuwende chauffeurs hebben hun taxi’s altijd helemaal aan de andere kant staan. Veel vliegvelden die we aandoen hebben een taxi counter. Dan betaal je direct, krijg je een bonnetje en buiten staat iemand om je naar de dichtstbijzijnde taxi te begeleiden.

Uber & Grab. Geen problemen mee gehad. Veilig gevoel en goedkoper dan de taxi. Maar ga geen afspraken maken met een Uber of Grab buiten de systemen om, tenzij je echt een goed gevoel bij iemand hebt.

Vind een midden weg. Niet iedereen is een oplichter. Na een tijdje krijg je er een zintuig voor.

En de meest belangrijkste: gebruik je verstand. Als iemand je op straat aanbied om geld te wisselen voor een betere koers, dan moet je al doorhebben dat het niet klopt (behalve in Argentinië… echt waar). Ga ook geen geld wisselen bij vreemde, louche kantoortjes. Doe het bij de bekende kantoren en het vliegveld. Soms betaal je iets meer, maar dat staat er ook en je weet dat er verder geen verrassingen zijn.

Conclusie

Ja, je trapt er ooit een keer in en nee, dat is zeker geen schande. Duizenden mensen zijn je voor gegaan. Maar je leert er van. Gebruik je verstand, denk na en lees je in in het land. Op deze manier leer je de oplichters direct te herkennen.

In sommige landen ben je een groter slachtoffer dan in anderen. Vooral als je alleen bent. Ben je met meer, dan zal de kans kleiner zijn dat ze je proberen mee te krijgen.

Maar laat je niet gek maken. Geniet ook, maak eens een praatje met iemand en leer de mensen ook kennen. Wat is er nou mooier?

Vind je dit leuk? Pin het!